Jad pszczeli wytwarzają pszczoły robotnice i matki. Służy im do obrony, walki z wrogami. Jad pszczeli składem zbliżony jest do jadu żmii, co jest powodem, że uodpornienie pszczelarzy na jad pszczeli w pewnym stopniu uodparnia na działanie jadu żmii.
W skład jadu pszczelego, dotychczas całkowicie jeszcze nie zbadanego, wchodzą między innymi szczególnie aktywne peptydy: melityna, adolapina, neurotoksyna, apamina, MCD oraz aktywne enzymy: fosfolipaza A2, hialuronidaza, kwaśna fosfotaza. Aktywność peptydu MCD jest 1000 razy większa od aktywności hydrokortyzonu.
W czasie użądlenia pszczoła wprowadza 0,012 mg jadu, który wywołuje ból oraz reakcję organizmu od łagodnego miejscowego swędzenia, obrzęku do bardzo groźnych objawów: trudności w oddychaniu, ataku serca, zapaści. Reakcja zależy od wrażliwości użądlonego.
Jad pszczeli lekiem. Jad pszczeli oddziałuje na cały organizm powodując nie tylko negatywne skutki, ale również szereg pozytywnych, leczniczych efektów.
Jadem pszczelim leczy się reumatyzm, artretyzm, gościec, zapalenie korzonków nerwowych, egzemę, parodontozę, pyłkowicę, alergie, reumatoidalne zapalenie mięśnia sercowego, chorobę Buergera, zapalenie pęcherza moczowego i inne choroby.
Metody leczenia jadem pszczelim. Metoda bezpośrednia polega na żądleniu chorego przez pszczoły przy użyciu różnych technik. Metoda pośrednia polega na podawaniu jadu pszczelego poprzez inekję podskórną lub śródskórną, metodą elektroforzzy, fonoforezy, inhalacje, chemoakupunkturę, poprzez stosowanie maści, mazideł, olejów, emulsji zawierających jad pszczeli.
Ze względu na szybkie i silne działanie jadu pszczelego leczenie nim musi być prowadzone pod kontrolą lekarza.
Apitoksynoterapia
Medycyna traktuje jad pszczeli jako pełnowartościowy lek, niesłychanie silnie i szybko działającym w różnych postaciach reumatyzmu, artretyzmu, astmy, nadciśnienia tętniczego i miażdżycy. Najskuteczniejsze efekty są poprzez bezpośrednie iniekcje jadu, dokonywane przez żądlące pszczoły. Wszelkie stosowane kuracje, zarówno w postaci praparatów jak też bezpośrednio przez żądlenie, należy przeprowadzać pod ścisłą kontrolą lekarza. Kurację powinny poprzedzić dokładne badania ogólne pacjenta oraz dwie próby uczuleniowe na jad pszczeli.
Jak postępować w razie użądlenia przez pszczołę?
Człowiek o normalnej wrażliwości na jad po użądleniu odczuwa pieczenie, ból, po czym najczęściej występuje obrzęk miejsca użądlonego. Stopniowo objawy te ustępują. Pszczelarze zwykle uodporniają się na działanie jadu pszczelego.
Przede wszystkim nie należy dopuścić, aby cała porcja jadu zawarta w pęcherzyku jadowym wylała się z niego do ranki i dlatego trzeba jak najszybciej aparat żądłowy usunąć przez wyskorobanie go po prostu paznokciem lub ostrzem nożyka. Nie należy chwytać żądła palcami, gdyż w ten sposób powoduje się wyciskanie dalszych porcji jadu ze zbiorniczka jadowego.
Na lokalną opuchliznę lekarz może zastosować wcieranie maści antyhistaminowych, a w razie wystąpienia pokrzywki - doustne leki antyhistaminowe.
W razie silnego zatrucia jadem pszczelim należy bezzwłocznie udać się do lekarza, który zastosuje odpowiednie leczenie. Skrajnie ciężkie reakcje uogólnione mogą prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, a nawet śmierci.
do góry