Miód pitny w Polskiej tradycji

Poeta Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu” - Historii szlacheckiej z roku 1811-1812 napisanej we dwunastu księgach wierszem, opisując m.in. życie codzienne szlachty, wielokrotnie wspomina o kielichach pełnych miodu, bez których nie mogły się obyć szlacheckie obyczaje i rozrywki. W księdze IV Dyplomacja i łowy znajdujemy opis poetycki karczm dzierżawionych przez Żyda Jankiela, które należały do dwóch skłóconych rodów: Horeszków i Sopliców. Z opisu wynika, jak wielkie znaczenie miały karczmy w owym czasie, których na obszarze Rzeczpospolitej było wiele, gdyż były to noclegownie z wyszynkiem dla podróżnych, a także miejsce różnych okazjonalnych spotkań, sejmików, czy innych uroczystości, które zazwyczaj odbywały często przy szklanicy miodu pitnego:

„Dziś miejsce Gerwazego, najdalsze od progu,
Między dwiema ławami, w samym karczmy rogu,
Między dwiema ławami, w samym karczmy rogu,
Zwane pokuciem, kwestarz ksiądz Robak zajmował;
280 Jankiel go tam posadził; widać, że szanował
Wysoko Bernardyna, bo skoro dostrzegał
Ubytek w jego szklance, natychmiast podbiegał
I rozkazał dolewać lipcowego miodu.
Słychać, że z Bernardynem znali się za młodu
Kiedyś tam w cudzych krajach. Robak często chadzał
Nocą do karczmy, tajnie z Żydem się naradzał.”

O miodzie pitnym poeta wspomina także podczas uczty z okazji zaręczyn młodych Tadeusza Soplicy i Zosi z rodziny Horeszków w księdze XII Kochajmy się:

„Ale goście tymczasem skończyli jeść lody
I z zamku na dziedziniec wyszli dla ochłody.
Tam włość już kończy ucztę, krążą miodu dzbany,
Muzyka już się stroi i wzywa na tany.”

Nazwa półtorak odnosi się bezpośrednio do historycznie ustalonego składu i sposobu produkcji miodu pitnego. Zgodnie z tradycyjną recepturą charakter produktu wymaga przestrzegania określonego okresu leżakowania i dojrzewania. Tradycyjny podział miodów pitnych na „półtoraki”, „dwójniaki”, „trójniaki” i „czwórniaki” istnieje w Polsce od wieków i przetrwał w świadomości konsumentów do dziś dnia. Po zakończeniu II wojny światowej zostały podjęte próby prawnego uregulowania tradycyjnego podziału miodów pitnych na cztery kategorie. Ostatecznie podział ten został wprowadzony do polskiego porządku prawnego w roku 1948 ustawą o produkcji win, moszczów winnych i miodów pitnych oraz o obrocie tymi produktami (Dz. U. 1948, nr 58, poz. 462). Zgodnie z art. 15 ust. 2 tejże ustawy półtorakiem może być nazwany tylko miód pitny, wyprodukowany z jednej części objętościowej miodu naturalnego i pół części wody.
Tradycyjna terminologia została także potwierdzona w obowiązującym rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 grudnia 2004 roku w sprawie szczególnych rodzajów fermentowanych napojów winiarskich oraz szczegółowych wymagań organoleptycznych, fizycznych i chemicznych dla tych napojów (Dz. U. 2004, nr 272, poz. 2696).

źródło:
www.minrol.gov.pl

<<< Powrót