GŁÓWNY INSPEKTORAT JAKOŚCI HANDLOWEJ ARTYKUŁÓW ROLNO-SPOŻYWCZYCH
Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji JHARS na 2009 rok, w III kwartale wojewódzkie inspektoraty JHARS w: Białymstoku, Bydgoszczy, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie oraz Zielonej Górze przeprowadziły kontrolę w zakresie jakości handlowej miodu.
I. CEL KONTROLI
Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej miodu z uwzględnieniem: wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu (Dz. U. Nr 181, poz. 1773 - wraz z późniejszymi zmianami), deklaracji producenta oraz przepisów dotyczących znakowania tego produktu.
II. ZAKRES KONTROLI
Kontrolę przeprowadzono w 31 podmiotach. Nieprawidłowości w zakresie jakości handlowej miodu stwierdzono w przypadku 13 podmiotów (tj. 41,9% ogółu skontrolowanych).
Kontrolą objęto:
* w zakresie oceny organoleptycznej oraz oznaczania parametrów fizykochemicznych - 74 partie miodu, o łącznej masie 16737,68 kg,
* w zakresie znakowania - 90 partii miodu, o łącznej masie 19182,35 kg.
III. WYNIKI KONTROLI
* ocena organoleptyczna
Nieprawidłowości w zakresie cech organoleptycznych stwierdzono w przypadku 1 partii miodu rzepakowego (1,3% skontrolowanych partii), o łącznej masie 85,50 kg (0,5% skontrolowanej masy).
Ocena organoleptyczna wykazała konsystencję średnioziarnistą zamiast drobnoziarnistej, co było niezgodne z deklaracją producenta w dokumentach zakładowych.
* parametry fizykochemiczne
Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych stwierdzono w przypadku 4 partii (5,4% skontrolowanych partii), o łącznej masie 209,07 (1,7% skontrolowanej masy).
Nieprawidłowości dotyczyły:
* zawyżonej zawartości 5-hydroksymetylofurfuralu (HMF) w przypadku miodu wielokwiatowego oraz gryczanego, co mogło świadczyć o przegrzaniu miodu w nieodpowiednich warunkach,
* przekroczonej wartości dla przewodności właściwej w przypadku miodu wielokwiatowego, co mogło świadczyć o nieprawidłowej klasyfikacji botanicznej w związku z niewłaściwą dla tej odmiany miodu zawartością substancji mineralnych.
* znakowanie
Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 24 partii (26,7% skontrolowanych artykułów), o łącznej masie 3208,11 kg (16,7% skontrolowanej masy).
Niezgodności dotyczyły przede wszystkim:
* użycia nieprawidłowego wyrażenia przed datą minimalnej trwałości, która nie została określona datą dzienną, tj. „najlepiej spożyć przed" zamiast „najlepiej spożyć przed końcem",
* podania w różnym polu widzenia nazwy środka spożywczego, daty minimalnej trwałości oraz zawartości netto,
* braku danych identyfikujących producenta,
* podania danych identyfikujących producenta niezgodnych z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego bądź ewidencji działalności gospodarczej,
* sposobu oznakowania wprowadzającego w błąd co do miejsca pochodzenia miodu, (w przypadku miodu pochodzenia krajowego podano „mieszanka miodów pochodzących z państw członkowskich Unii Europejskiej"), ilości (podano „masa netto: 220g/400g/1,2 kg) oraz trwałości produktu (podano dwie różne daty określające trwałość artykułu),
* umieszczania informacji dotyczących warunków przechowywania oraz wartości odżywczej w sposób mało czytelny i niewyraźny,
* zastosowania niższej od wymaganej, minimalnej wysokość cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej towaru paczkowanego,
* poprzedzenia ilości nominalnej nieprawidłowym napisem, tj. „waga netto" zamiast „masa netto",
* braku możliwości jednoznacznego odróżnienia kodu identyfikacyjnego od innych informacji zawartych w oznakowaniu,
* braku odstępu między wartością liczbową, a oznaczeniem jednostki miary.
IV. SANKCJE
W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej miodu, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:
* 13 decyzji administracyjnych, w tym:
o 5 decyzji nakazujących poddanie artykułu rolno-spożywczego zabiegowi poprawnego oznakowania,
o 3 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu artykułu rolno-spożywczego niespełniającego wymagań jakości handlowej,
o 2 decyzje o wymierzeniu kary pieniężnej za wprowadzenie do obrotu artykułu rolno-spożywczego nieodpowiadającego jakości handlowej,
o 3 decyzje określające rodzaj i stopień wad artykułu rolo-spożywczego.
* 1 mandat karny, na łączną kwotę 100,00 złotych.
Ponadto wojewódzkie inspektoraty JHARS wydały 8 zaleceń pokontrolnych, wszczęły 3 postępowania administracyjne oraz przekazały informacje, dotyczące ujawnionych w toku kontroli nieprawidłowości, zgodnie z kompetencją oraz właściwością miejscową do: Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej, Głównego Urzędu Miar, Polskiego Towarzystwa Promocji Zdrowego Życia i Żywności.
V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
Przedmiotowa kontrola pozwoliła na sprawdzenie sytuacji panującej na rynku miodu w zakresie jego jakości handlowej. Należy podkreślić, że wyniki kontroli dotyczą przede wszystkim miodu pochodzenia krajowego. Z powodu braku miodu pochodzącego z krajów UE i/lub z krajów trzecich w magazynach większości jednostek, nie było możliwości pobrania próbek tego asortymentu.
Wyniki kontroli wykazały przede wszystkim nieprawidłowości w zakresie znakowania miodu (tj. 26,7% partii niezgodnych). Ujawniono również przypadki nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych oraz cech organoleptycznych.
Porównując wyniki przedmiotowej kontroli z poprzednimi kontrolami przeprowadzonymi przez Inspekcję JHARS, można zauważyć spadek jakości handlowej miodu oferowanego do sprzedaży w stosunku do lat 2006 - 2008 (Wykres 1).
* w 2008 r. Inspekcja JHARS przeprowadziła kontrolę wyłącznie w zakresie znakowania miodu
Wykres 1. Porównanie wyników kontroli jakości handlowej miodu, przeprowadzonych przez Inspekcję JHARS w latach 2004-2009.
Weryfikacji podlegały następujące parametry: cechy organoleptyczne (barwa, konsystencja, smak, zapach), zawartość wody, zawartość fruktozy i glukozy, zawartość sacharozy, zawartość substancji nierozpuszczalnych w wodzie, przewodność właściwa, wolne kwasy, liczba diastazowa, zawartość HMF
Źródło: IJHARS
do góry