Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych
w dniu 22.02.2007
kategoria - Miody
województwo podkarpackie
Wygląd:
Podkarpacki miód spadziowy to miód sekcyjny, miód płynny lub skrystalizowany pochodzący ze spadzi zebranej przez pszczoły z jodły pospolitej (Abies alba) z obszaru Podkarpacia.
Konsystencja:
Konsystencja miodu jest gęsta płynna oraz lepka, a miód krystalizuje średnio i drobnoziarniście.
Smak i zapach:
Miód ma specyficzny korzenny zapach oraz delikatny lekko słodki, typowo żywiczny smak.
Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :
Miód posiada zabarwienie od ciemnobrązowego z zielonkawymi refleksami aż do prawie czarnego przed krystalizacją.
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:
Bartnictwo na Podkarpaciu ma bardzo stare tradycje i sięga odległych czasów. Dobre warunki naturalne sprawiły, że hodowla pszczół rozwijała się na tym obszarze bardzo dynamicznie. Pierwsze źródłowe wzmianki związane z bartnictwem pochodzą z XV wieku. W 1464 roku w Dębowcu miasteczku położonym koło Jasła wśród różnych opłat składanych przez mieszkańców wyszczególniona była opłata miodowa. Kolejnym przykładem silnie rozwiniętego bartnictwa na Podkarpaciu są zaliczane do najstarszych w Polsce ordynacje bartne. Ordynacja z 1478 roku dla bartników Łańcuta, Kańczugi i Tyczyna i biecka ordynacja bartna z 1538 roku szczegółowo regulowały stosunki bartne, które wykształciły się na przestrzeni wieków. Produkcja miodu i wosku wykraczała daleko poza potrzeby rynku lokalnego i obok innych towarów wywożonych z tych terenów na północ przez Kraków zajmowała znaczące miejsce. Podkarpacki miód spadziowy został „odkryty” jako produkt eksportowy w połowie ubiegłego stulecia. W latach 50. ubiegłego wieku miodem ze spadzi iglastej, za który wtedy płacono 2-3 razy więcej niż za miody nektarowe, zainteresowane były kraje Europy Zachodniej. Przełomowym okresem był 1967 rok, kiedy to na Podkarpaciu skupiono ponad 1 000 ton spadzi leśnej z tego aż 924 tony przez Centralę Spółdzielni Ogrodniczej. Nastąpiło większe zainteresowanie najdawniejszym pszczelim „pastwiskiem” – lasem dostarczającym pszczołom słodkiej substancji zwanej spadzią. W 1969 roku przy Rolniczym Rejonowym Zakładzie Doświadczalnym w Boguchwale koło Rzeszowa powołano badawczą placówkę pszczelarską, której zadaniem było: prognozowanie występowania pożytków spadziowych, organizacja wędrówek pszczół do lasów, w których występuje spadź. Wybór lokalizacji był związany z ilością najwyższej jakości spadzi występującej w lasach tego obszaru. Bardziej szczegółowe materiały potwierdzające historię i tradycję pszczelarstwa na Podkarpaciu oraz materiały potwierdzające zbieranie tu miodu spadziowego dostępne w Muzeum Okręgowym w Krośnie. Pszczelarstwo podkarpackie charakteryzuje duża liczba pszczelarzy (około 3000) w znakomitej większości zbierających miód w sposób rzemieślniczy i zgodny tradycją. O popularności pszczelarstwa i dużym zaangażowaniu pszczelarzy w utrzymanie jakości miodu w tym regionie może świadczyć fakt, iż w skład wojewódzkiego związku pszczelarzy w Rzeszowie, który w 2006 roku obchodzi 40-lecie istnienia, wchodzą aż 54 koła pszczelarskie. Wysoki poziom umiejętności lokalnych pszczelarzy jest w szczególności związany z zachowaniem tradycyjnego sposobu prowadzenia gospodarki pasiecznej ściśle związanej z tym obszarem. Umiejętności te wiążą się zarówno z wyborem miejsca lokalizacji pasieki (w szczególności ze względu na zmienność w poziomie występowania spadzi i charakter ukształtowania terenu), sposobem pozyskiwania tego wyjątkowego miodu, odwirowywania miodu (na zimno), jak i z zasadami przechowywania oraz rozlewania miodu. Obszar, na którym pozyskiwany jest podkarpacki miód spadziowy obejmuje 17 nadleśnictw i dwa parki narodowe. Gleby na tym obszarze poza nielicznymi wyjątkami, należą raczej do gleb ubogich i można je zaliczyć do IV i V klasy. Są to głownie gleby brunatne najczęściej wyługowane i gleby bielicowe zarówno pyłowe, jak i gliniaste. W małych ilościach w części południowej opisywanego obszaru występują gleby bagienne i mady. Gleby te oraz położenie terenu (Pogórze Karpackie położone jest na wysokości od 350 do 600 m n.p.m., a na obszarze Beskid Niski i Bieszczady znajdują się wzniesienia do 850 m n.p.m.) powodują, że warunki siedliskowe są bardzo korzystne dla rozwoju drzew iglastych, a w szczególności jodły pospolitej (Abies alba). Należy również zaznaczyć, iż na opisywanym obszarze, oprócz dwóch parków narodowych, znajduje się aż 15 rezerwatów przyrody, w których jednym z głównych celów ochrony są drzewostany jodłowe – Jedlina, Rebece, Wilcze, Minokąt, Nad Trzciańcem, Mójka, Góra Chełm, Jażwiana Góra, Turnica, Krępak, Na Opalonym, Dybek, Chwaniów, Polanki oraz Hulskie. W nadleśnictwie Stuposiany znajduje się również najgrubsza jodła w polskich lasach, której obwód wynosi 505 cm. Podkarpacki miód spadziowy to produkt wyjątkowy i ściśle związany z obszarem, z którego pochodzi. Pozyskiwany jest on z naturalnego zagłębia lasów iglastych charakteryzujących się bardzo dużym udziałem jodły pospolitej. Uzyskiwanie miodu, z odmiany jodły występującej na tym terenie, odbywa się w sposób nieprzerwany od bardzo długiego czasu.
Źródło: MRiRW
do góry